سلام به دپارتمان آقای صنایع خوش آمدید. در این مقاله به بررسی و بیان هرآنچه که باید در رابطه با “5s در مهندسی صنایع” بدانید خواهیم پرداخت.
نظام آراستگی ۵S از دیگر توانایی های هر مهندس صنایع میباشد که با فراگیری آن میتواند برای کارخانه و یا سازمان های مختلف این استاندارد را پیاده سازی کند. با ما همراه شوید.
۵S یا نظام آراستگی منجر به پیشگیری از حوادث و افزایش بهره وری می گردد . شاید بهتر باشد بگوییم هدف نهایی ۵S پیشگیری از اتلاف است . این نظام نخستین بار توسط ژاپنی ها به اجرا در آمد و نام این نظام هم تشکیل شده از پنج S است که در ادامه به تشریح پنج S خواهیم پرداخت . قبل شروع بحث بهتر است یه این نکته اشاره شود که ۵S پیش شرط اجرای موفقیت آمیز سایر سیستم ها و مدلها می باشد و مزیت آن این است که در همه جا قابل پیاده سازی است .
براي اولين بار پس از جنگ جهاني دوم ژاپني ها با الگوبرداري از سه نوع از سازمانهاي آمريکايي و اروپايي توانستند سيستم 5S را به وجود آورند .
– دسته اول : آن دسته از صنايعي بودند که رعايت بهداشت و تميزي اصول فعاليت آنان بود نظير صنايع دارويي .
– دسته دوم : سازمانهايي که اصول فعاليت آنها بر مبناي نظم و ترتيب و سرعت پاسخگويي استوار بود نظير کتابخانه ها .
– دسته سوم : سازمانهايي که به مباحث انسان ، ماشين ، کار و محيط مي پردازند وعدم رعايت الزامات توسط آنها باعث بروزخطرات و ضايعات غيرقابل جبران جاني و مالي و اجتماعي مي گردد نظير خودرو سازي و مهمات سازي .
پس از جنگ جهاني دوم که ژاپن با نگرش تازه اي به بازسازي صنايع خود پرداخت و کيفيت و بهره وري به منظور صادرات را مورد توجه قرار داد .
بسياري از ابزارها و فنون مديريتي توسط آنها مورد ارزيابي قرار گرفت به اين ترتيب نظام آراستگي 5S توسط ژاپني ها و پس از توسعه و سيستماتيك نمودن خانه داري صنعتي ، طراحي و با موفقيت در سازمانها پياده گرديد .
اين اصل به قدري در ساماندهي محيط کار موفق بوده است که اروپايي ها و آمريکايي ها نيز به نظام آراستگي روي آوردند.
سابقه شروع 5s در ژاپن برمي گردد به اينکه ژاپني هاي خاكسترنشين جنگ كه پذيرفته بودند بايد جهان و پديده هاي مديريتي و صنعتي آنروز را براي جبران خسارتهاي جنگ و آغاز زندگي نوين بهتر بشناسند ، در مطالعات وبازديدهاي خود در امريكا با پديده HOUSEKEEPING (خانه داري صنعتي) آشنا شدند.
معيارهاي خانه داري صنعتي كه شامل نظافت ، بهداشت ، نظم و ترتيب ، رعايت كامل ايمني و جلوگيري از حوادث به ويژه انفجار وآتش سوزي ، جلوگيري از انباشت ضايعات و مواد در راهروها و معابر داخل كارگاهها و ريخت وپاش ابزار، نشت انواع مواد روغني و شيميايي و آب در محيط كاربود.
ژاپني ها با مطالعه و مشاهده رعايت اين معيارها در اين سازمانها، متوجه تاثير ونقش قابل توجه آن نه تنها در حفظ ايمني و بهداشت محصول ، بلكه در ايجاد ظاهري آراسته ، نقل و انتقال روان ، صرفه جويي مكان و زمان و در مجموع محيط كاري آراسته وهمكاراني خوش ظاهر ، با نظم و آراسته شدند و از اين رو تصميم گرفتند آن را در همه صنايع و همه واحدهاي كوچك و بزرگ توليدي به كار گيرند.
اين معيارها با همين نام در كارخانه پلي اكريل اصفهان به علت آتش زابودن مواد اوليه و مواد نيمه ساخته و محصول نهايي به هنگام ايجاد كارخانه توسط آمريكاييها در همان سال تاسيس کارخانه و قبل از انقالب پياده سازي شد.
5S نيز در ايران براي اولين بار درخرداد سال 1372 و با انتشار يك مقاله دنباله دار در شماره هاي 32 و34 تدبير توسط آقاي مجتبي کاشاني مطرح شد. ايشان با نظام 5S در يك دوره مديريتي در ژاپن آشنا گرديد .
از همان سال به بعد متوجه گرديد که اين سيستم يكي از گمشده هاي اصلي ايران در صنعت است .
ايشان آنرا نه يك عامل رشد بهره وري ، بلكه عامل اصلي ايجاد و ترويج فرهنگ صنعتي تشخيص داد
و چون در آن سالها ما در جنگ بسر مي برديم.
از سويي چون به دنبال انجام يك كار بنياني و اساسي بود با مسافرتها و تحقيقات و بازديدهاي مكرر از كارخانه هاي ژاپني در آن كشور به درك عميق اين سيستم پرداخت .
سپس در سال 1372 آنرا به صورت مقاله اي كاربردي كه به دنبال آن بشود اين سيستم را به صورت نظام مند اجرا نمود معرفي کرد.
نظام آراستگی ۵S یک سیستم برای سازماندهی فضاها است، بنابراین کارها می توانند کارآمد، موثر و با خیال راحت انجام شوند. این سیستم با تمرکز بر همه چیزهایی که در آن تعلق دارد و تمیز نگهداشتن محل کار است،
باعث می شود که مردم بدون اینکه زمان زیادی صرف کنند
و یا آسیب ببینند، کار خود را انجام دهند.
نظام آراستگی ۵S ترجمه اصطلاح ۵S از پنج واژه ژاپنی می آید:
به زبان انگلیسی، این کلمات اغلب به ترتیب عبارتند از:
هر S یک بخش از یک فرایند پنج مرحله ای است که می تواند عملکرد کلی از یک کسب و کار را بهبود بخشد.
سازماندهي در عام ترين مفهوم آن عبارت است از نظم دادن به كليه اجزاي يك سازمان جهت نيل به اهداف. از ديدگاه 5S سازماندهي به معناي تشخيص ضرور از غيرضرور، اتخاذ تصميمات قاطع و اعمال مديريت اولويتها براي رهايي از غير ضروريهاست. نمونه هايي از اجراي اين S را مي توان بصورت زير فهرست نمود:
نظم و ترتيب به معني قرار دادن اشياء در مكانهاي مناسب و مرتب به نحوي كه بتوان از آنها به بهترين وجه استفاده كرد. نظم و ترتيب راهي است براي يافتن و بكار بردن اشياي مورد نياز، بدون انجام جستجوهاي بيهوده. هنگامي كه هر چيز با توجه به كاركرد و در نظر گرفتن كيفيت و ايمني كار، در جاي مناسب و مشخص قرار داشته باشد، محل كار همواره منظم و مرتب خواهد بود. بدين منظور بايد همه وسايل مورد نياز را دقيقاً شناسايي كرده و كاركرد هر يك از آنها را نيز مشخص نماييم.
در ديدگاه 5S، پاكيزه سازي عبارت از دور ريختن زوائد و پاكيزه كردن اشياء از آلودگيها و مواد خارجي است. به عبارت ديگر پاكيزه سازي نوعي بازرسي است بازبيني و پاكيزگي محيط كار براي حذف آلودگي مورد تاكيد در اين بخش از نظام 5S قرار دارد. برخي از لوازم، تجهييزات و مكانها، لزوماً بايد بسيار پاكيزه و عاري از هر نوع آلودگي نگهداري شوند، بنابراين لازم است كه آنها را دقيقاً شناسايي نموده و بر اين باور بود كه پاكيزه سازي تنها تميز كردن محل كار و لوازم موجود در آن نيست، بلكه پاكيزه سازي امكان انجام بازرسي و بازبيني را نيز بايستي فراهم آورد.
استانداردسازي عبارت است از كنترل و اصلاح دائمي، سازماندهي، نظم، ترتيب و پاكيزگي. تاكيد اصلي در استانداردسازي متوجه مديريت است كه با استفاده از چك ليستهاي مناسب و استاندارد كردن مقررات با استفاده از نوآوري و خلاقيت، محيط كار را به نحوي استاندارد و كنترل نمايد كه همواره همه عوامل با سرعت و دقت لازم مورد استفاده قرار گيرند.
انضباط عبارت است از آموزش عادات و توانايي هايي جهت انجام يك وظيفه خاص. نكته اصلي در اينجا ايجاد عادات درست به جاي عادات نادرست است. اين كار را بايد از طريق آموزش شيوه‌هاي درست انجام كار به افراد و تمرين دادن آنان در اين زمينه، آغاز نمود.
همچنين اين تمرينها از طريق وضع مقررات و پيروي جدي از آنها تحقق مي پذيرد. به عبارت ديگر انضباط فرآيندي، تكرار و تمرين انجام يك كار است.
مثلاً كاملاً ضروري است كه رعايت مقررات ايمني براي افراد به صورت يك عادت درست درآيد و به اين نكته تاكيد شود كه: انضباط اصلي جدايي ناپذير از ايمني صنعتي است.
مفتخریم که در این سایت نمونه های طرح توجیهی در زمینه های مختلف همچون طرح توجیهی (مانند طرح توجیهی احداث هتل،طرح توجیهی پرورش بوقلمون،تولید و بسته بندی زعفران،تولید جوراب و…)را در اختیار شما قرار میدهیم.
در دپارتمان آقای صنایع بیشتر بخوانید:
موانع و مشکلات اجرای نظام ۵S که عمده ترین موانع و مشکلات عبارتند از :
• عدم آموزش کافی کارکنان جهت اجرای صحیح سیستم
• عدم شناخت کافی از این نظام و توانائیهای آن و عدم حمایت لازم مدیران ارشد.
• عدم توجه به تداوم اجرای اصول۵S و بلند مدت بودن اجرای آن
• ساده انگاشتن نظام ۵S و عدم بررسی عمیق آن
• تصویر و برداشت ناصحیح از هزینه بر بودن اجرای این نظام در اوایل اجرای آن
• پاکیزگی سطح محیط کار و جلوگیری از لغزیدن کارکنان و زمین خوردن آنها و بروز حوادث در حین کار
• رنگ آمیزی مرتب محیط کار و ماشین آلات و نیز تجدید خط کشی ها
• ایجاد فرهنگ پیشگیری به جای تعمیر
• رعایت بهداشت، سلامتی و ایمنی کارکنان
• کاهش خستگی و آزردگی های ناشی از کار در محیط شلوغ ، نامطبوع و حادثه ساز
• انجام خانه تکانی های روزانه ، هفتگی ، فصلی و سالانه توسط کارکنان به منظور مشارکت عمومی در آراستگی
کارشناسان ما با بالاترین کیفیت در بهترین زمان در کنار شما هستند.
آدرس: شیراز – خیابان قصردشت – بین پارامونت و سینما سعدی – جنب خیابان شهید فقیهی _پاساژ ولیعصر_طبقه 2
تمامی حقوق محفوظ است. طراحی و توسعه توسط sulin store
یک پاسخ
سایت خوب با مقالاتی بسیار بی نظیری دارین